Een ruggenprik bij geneesmiddelenonderzoek2024-12-20T13:50:34+00:00

Een ruggenprik bij geneesmiddelenonderzoek

Bij veel geneesmiddelenonderzoeken in de neurologie is het een vast onderdeel: een ruggenprik (ook wel lumbaalpunctie genoemd). Dit schrikt soms geïnteresseerde personen af. Waarom wordt het dan toch bij zoveel onderzoeken gedaan?

Op deze pagina leest u alles over de ruggenprik. Ook kunt u hier de ervaring lezen van twee deelnemers die meerdere ruggenprikken hebben gekregen tijdens een onderzoek naar een nieuw middel voor de ziekte van Parkinson.

Meteen naar het interview

Een ruggenprik bij geneesmiddelenonderzoek

Bij veel geneesmiddelenonderzoeken in de neurologie is het een vast onderdeel: een ruggenprik (ook wel lumbaalpunctie genoemd). Dit schrikt soms geïnteresseerde personen af. Waarom wordt het dan toch bij zoveel onderzoeken gedaan?

Op deze pagina leest u alles over de ruggenprik. Ook kunt u hier de ervaring lezen van twee deelnemers die meerdere ruggenprikken hebben gekregen tijdens een onderzoek naar een nieuw middel voor de ziekte van Parkinson.

Een ruggenprik in geneesmiddelenonderzoek

Een ruggenprik kan onderzoekers veel belangrijke informatie geven over een nieuw geneesmiddel. Als we een ruggenprik in een vroege fase van geneesmiddelenonderzoek doen, kunnen de resultaten hiervan bijdragen om het nieuwe middel zo snel mogelijk te ontwikkelen en op de markt te brengen. 

Wat wordt er gedaan bij een ruggenprik?2024-12-20T10:58:25+00:00

Bij een ruggenprik in geneesmiddelenonderzoek wordt er niks toegediend, maar wordt er hersenvocht afgenomen. Hersenvocht is het vocht dat zich in en om de hersenen en het ruggenmerg bevindt. Het hersenvocht zit onder de schedel en loopt langs de ruggenwervels tot aan de billen en heeft de functie om de hersenen en ruggenmerg te beschermen als een soort schokdemping. Daarnaast speelt het ook een rol in de aanvoer van voedingsstoffen en het afvoeren van afvalstoffen. Het lichaam maakt het hersenvocht vanzelf weer aan.

Waarom is het doen van een ruggenprik belangrijk?2024-12-20T11:01:40+00:00

De ziekte van Parkinson is een hersenziekte. Medicijnen die deze ziekte behandelen, moeten dus in de hersenen terecht komen. Het is daarom belangrijk dat we dit onderzoeken in een vroege fase van geneesmiddelenonderzoek. Dit kunnen we doen door hersenvocht af te nemen via een ruggenprik. Door het hersenvocht te onderzoeken, kunnen we een beeld krijgen van wat er in de hersenen gebeurt in reactie op het medicijn. Bijvoorbeeld de hoeveelheid medicijn die in de hersenen terecht komt. Of het effect van het medicijn op bepaalde stoffen in de hersenen.

Hoe wordt een ruggenprik gedaan?2024-12-20T11:02:22+00:00

Een ruggenprik wordt uitgevoerd door ervaren artsen. Onze artsen bij het CHDR doen zelfs veel vaker ruggenprikken dan een gemiddelde arts in het ziekenhuis.

Anders dan bij een ruggenprik voor een verdoving, wordt deze ruggenprik onderin de rug uitgevoerd, tussen twee wervels in. Op deze plek zitten minder zenuwen en meer hersenvocht, dus de b. Om deze plek goed te kunnen bereiken wordt van u gevraagd om voorovergebogen te zitten. Eerst wordt de huid plaatselijk verdoofd, waardoor de gehele procedure niet pijnlijk voelt. Daarna wordt de ruggenprik gedaan om hersenvocht af te nemen. Na de ruggenprik is het niet nodig om speciale maatregelen te treffen. U hoeft niet te blijven liggen of pijnmedicatie te gebruiken. Het lichaam maakt het hersenvocht vanzelf weer aan.

Bekijk hier een filmpje over de ruggenprik.

Zijn er bijwerkingen na een ruggenprik?2024-12-20T11:03:03+00:00

De meest voorkomende bijwerking na de ruggenprik is hoofdpijn. De oorzaak hiervan is dat er hersenvocht kan nalekken na het verwijderen van de naald. Deze bijwerking komt voor bij ongeveer 1 op de 10 mensen (10%). Dit betekent ook dat 9 op de 10 (90%) mensen geen hoofdpijn krijgen. Bij hoofdpijn raden we aan om plat te liggen en veel water te drinken. Eventueel kan er pijnstilling gebruikt worden.

Er is een kleine kans dat er een ontsteking op de injectieplaats ontstaat. De ruggenprik wordt uitgevoerd onder steriele omstandigheden, waardoor deze kans erg klein is. Daarnaast kunnen zenuwwortels tijdens het prikken worden aangeraakt met de naald, wat zich uit in een gevoel van elektriciteit in een van de benen. Dit gevoel van elektriciteit is van korte duur en niet gevaarlijk.

Bekijk hier een filmpje over de ruggenprik:

Het hersenvocht dat wordt afgenomen bij een ruggenprik geeft veel belangrijke informatie over een nieuw geneesmiddel

Hoe wordt de ruggenprik ervaren?

Bij een onderzoek naar een nieuw geneesmiddel voor de ziekte van Parkinson hebben Saskia en Anton* onlangs meerdere ruggenprikken ondergaan. Veel potentiële deelnemers aan onderzoek twijfelen over deelname aan onderzoek met een ruggenprik, omdat zij het eng vinden klinken. Achteraf horen we vaak dat het toch mee is gevallen. We hebben aan Saskia en Anton gevraagd hoe zij de procedure hebben ervaren om een beeld te krijgen van hoe een ruggenprik nou echt voelt.
*Namen zijn gefingeerd om anonimiteit van onze vrijwilligers te waarborgen.

Was dit de eerste keer dat u een ruggenprik kreeg?

Saskia: “Ik heb eerder een ruggenprik gehad ter verdoving. Daar heb ik geen goede ervaring mee omdat de verdoving te hoog werd gezet. Maar dit weerhield mij er niet van om nu een ruggenprik te laten doen tijdens het onderzoek. De ruggenprik bij het onderzoek is heel wat anders, er wordt namelijk niets ingespoten, alleen wat afgenomen. De arts en verpleegkundige hebben vooraf goed uitgelegd wat er ging gebeuren. Zij stelden mij gerust. Door scoliose is mijn wervelkolom niet helemaal recht, dus ze moesten eerst even zoeken waar ze goed konden prikken. Dat vond ik wel een beetje spannend. Maar ik dacht ook: de artsen doen hier zoveel ruggenprikken, dat moet wel goed gaan.”
Anton: “Voor mij was het de eerste keer. Ik vond het niet echt spannend om dit te ondergaan, de dag van tevoren werd er namelijk al uitgebreid toegelicht wat er zou gebeuren. Bijvoorbeeld waar de prik gezet zou worden, hoelang het zou duren en dat er tijdens de handeling zelf ook steeds uitleg gegeven zou worden. Tijdens de ruggenprik namen de verpleegkundige en de arts inderdaad ook uitgebreid de tijd om uitleg te geven. Ook over de voortgang tijdens de handeling.”

Heeft u last gehad van bijwerkingen?

Saskia: “Nee, de hele procedure duurde ongeveer 20 minuten bij mij en ik had nergens last van achteraf. Ik hoefde ook niets speciaals te doen na de handeling.”
Anton: “Ik had een klein beetje hoofdpijn, maar dit was niet noemenswaardig eigenlijk. Ik heb hier verder niets mee gedaan, en ben gewoon doorgegaan met het onderzoek. Na een uurtje was het geloof ik weer voorbij.”

Hoe heeft u de gehele procedure en de ondersteuning van ons personeel ervaren?

Saskia: “Het contact met de arts en verpleegkundige maakte dat alles fijn verliep. Er was één arts en één verpleegkundige bij. De arts deed de ruggenprik. Hij legde goed uit wat er ging gebeuren en wat ik eventueel voor gevoel zou kunnen verwachten. Je ziet natuurlijk niet wat de arts achter je doet, dus ik vond het fijn dat hij mij op de hoogte hield. De verpleegkundige stond voor mij. Ik kon tussendoor met haar kletsen. Dit was erg fijn, en gaf ook afleiding.”
Anton: “Het personeel had een rustige uitstraling en fijne begeleiding. Dit was erg prettig. Ook het geven van uitleg tijdens de prik helpt enorm en hielp mij ontspannen. Misschien zou je het niet voor je plezier doen, maar ik kan niet iets benoemen wat minder fijn was aan de hele procedure. Misschien alleen dat je hooguit een halfuur gebogen zit en ook stil moet zitten.”

Voorafgaand aan de ruggenprik wordt de huid plaatselijk verdoofd. Hoe vond u dit?

Saskia: “De verdoving was maar een klein prikje, dat voelde ik niet heel erg. Daarna heb ik ook niks gevoeld van de ruggenprik.”
Anton: “Het was vooraf verteld dat het zetten van de verdoving even gevoelig kon zijn, dat was bij mij ook het geval. Maar dat was echt een kort moment. Daarna heb ik niets gevoeld.”

Zou u opnieuw meedoen aan onderzoek waarbij er een ruggenprik wordt uitgevoerd?

Saskia: “Ja, het hoort er nou eenmaal bij. Zolang de scoliose in mijn rug het toelaat natuurlijk. Momenteel zit ik in een extra verlenging van het onderzoek, waarbij een extra ruggenprik een optie was. Die extra ruggenprik heb ik ook al toegezegd. Het is naar mijn idee het belangrijkste wat er gemeten kan worden: of het onderzoeksmiddel in het zenuwstelstel komt. Bloed kan natuurlijk altijd wel gemeten worden, maar het hersenvocht is belangrijk om te kijken wat het onderzoeksmiddel doet.”
Anton: “Ja dat zou ik wel doen. Het hele proces viel uiteindelijk erg mee.”

Wat zou u willen meegeven aan anderen die twijfelen over deelname aan onderzoek door een ruggenprik, of die de ruggenprik spannend vinden?

Saskia: “Als ik vertel dat ik meedoe aan geneesmiddelenonderzoek krijg ik altijd positieve reacties. Als ik daaraan toevoeg dat er ook ruggenprikken worden gedaan, zijn mensen verbaasd en vragen “Durf je dat wel?”. Mensen hebben niet zo’n beeld van een ruggenprik bij geneesmiddelenonderzoek, maar het hoort er gewoon bij. Het personeel is heel kundig, je hoeft je dus echt geen zorgen te maken. Je wordt gerustgesteld en afgeleid en dit werkt allemaal mee om alles goed te laten verlopen. Probeer vooral te ontspannen en je over te geven aan wat er allemaal gebeurt.”
Anton: “Het uitvoeren van een ruggenprik klinkt heel spannend. Door de ervaring van het personeel is het echt niet nodig om er tegenop te zien, laat staan om deelname daarvan af te laten hangen. Er wordt zeer deskundig te werk gegaan waarbij rekening wordt gehouden met gevoelens die er dan zijn. Het is mij ook 100% meegevallen.”

Ga naar de bovenkant