Wat is diabetes (suikerziekte)?
Diabetes is een chronische ziekte waarbij het lichaam de hoeveelheid glucose in het bloed (bloedsuikerspiegel) niet goed op peil kan houden. Hierdoor zit er te veel suiker in het bloed. Diabetes werd vroeger daarom suikerziekte genoemd.
Normaalgesproken zorgt het stofje insuline voor het reguleren van de bloedsuikerspiegel. Insuline zorgt ervoor dat glucose uit het bloed gebruikt kan worden als energiebron voor het lichaam, of opgeslagen wordt. Bij diabetes is dit proces verstoord en blijft glucose in het bloed zitten.
Wat is de bloedsuikerspiegel precies?
De bloedsuikerspiegel is de hoeveelheid suiker (glucose) die aanwezig is in het bloed. Glucose is een energiebron van het lichaam en wordt via het bloed door het lichaam vervoerd. De bloedsuikerspiegel verandert door eten, drinken en bewegen. Bij gezonde mensen wordt de bloedsuikerspiegel goed gereguleerd, maar bij mensen met diabetes niet.
Een normale bloedsuikerspiegel in nuchtere toestand is tussen de 4,0 en 6,0 mmol/l. Na het eten blijft deze waarde in gezonde mensen onder de 7,8 mmol/l. Bij mensen met diabetes kan een te hoge bloedsuikerspiegel ontstaan omdat insuline niet goed werkt (dit noemen we een ‘hyper’). Maar ook een te lage bloedsuikerspiegel (hypo) kan voorkomen, vaak door een verkeerde dosering van toegediende insuline of het overslaan van een maaltijd.
Wat zijn symptomen van diabetes?
De symptomen van diabetes ontstaan door te hoge bloedsuikerspiegels. De symptomen bij diabetes type 1 en type 2 zijn vergelijkbaar. Bij diabetes type 1 ontstaan de symptomen heel plotseling en veel sneller. Bij diabetes type 2 kunnen de symptomen langzamer ontstaan en daardoor langer onopgemerkt blijven.
Dorst, veel plassen en uitdrogingsverschijnselen
Door de hoge hoeveelheid glucose in het bloed ga je meer plassen. Het lichaam wil het teveel aan suiker kwijt. Hierdoor verlies je veel vocht, waardoor je meer dorst krijgt dan normaal. Ook kunnen er tekenen van uitdroging ontstaan, bijvoorbeeld een droge mond of huid.
Wazig zien
Door schommelingen in de bloedsuikerspiegel kunnen de lenzen in de ogen worden aangetast. Hierdoor kun je wazig of troebel zien. Meestal gaat dit over wanneer de bloedsuikerspiegel weer normaal is.
Veranderingen in gewicht
Plotseling afvallen of juist aankomen kan een symptoom zijn van diabetes. Door een hoge hoeveelheid suiker in het bloed gaat het lichaam vet en spieren afbreken om energie te krijgen. Hierdoor val je af. Dit komt voornamelijk voor bij diabetes type 1. Bij diabetes type 2 kunnen schommelingen in de bloedsuikerspiegel ook leiden tot een verhoogde eetlust, waardoor iemand juist aankomt.
Vermoeidheid
Doordat het lichaam de glucose in het bloed niet kan gebruiken als energie kan je je vermoeit en zwak voelen.
Ontstekingen of infecties
Door hoge glucosewaarden kan je afweersysteem afzwakken. Hierdoor word je gevoeliger voor infecties en ontstaan er ontstekingen. Wondjes kunnen ook slechter genezen. Bijvoorbeeld aan de huid, urinewegen, tandvlees of luchtwegen.
Neuropathie
Neuropathie betekent dat er schade aan de zenuwen ontstaat. Diabetische neuropathie kan ontstaan doordat de langdurig hoge bloedsuikerspiegel de kleine bloedvaten naar de zenuwen beschadigen. Door deze beschadiging werken de zenuwen minder goed, en kunnen er klachten als tintelingen, gevoelloosheid of zenuwpijn ontstaan.
Welke vormen van diabetes zijn er?
Er zijn twee vormen van diabetes: diabetes type 1 en type 2. Bij beide vormen is de werking van insuline en het verwerken van glucose in het bloed verstoord. De oorzaak is echter anders, en de behandeling kan daarom ook verschillen.
Diabetes type 1
Ongeveer 9% van de mensen met diabetes heeft diabetes type 1. Diabetes type 1 is een auto-immuunziekte. Het afweersysteem van het lichaam maakt de cellen in de alvleesklier kapot die normaalgesproken insuline aanmaken. Mensen met diabetes type 1 kunnen dus geen eigen insuline aanmaken. Er is dus geen insuline om glucose uit het bloed te verwerken. Dit leidt tot een te hoge bloedsuikerspiegel. Mensen met diabetes type 1 moeten hun hele leven insuline innemen.
Wat zijn de oorzaken van diabetes type 1?
Het is niet bekend waardoor het afweersysteem zich keert tegen de cellen die insuline aanmaken. Erfelijke factoren of omgevingsfactoren kunnen een rol spelen, maar hier is nog weinig over bekend. De kans om diabetes type 1 te ontwikkelen is groter als een familielid dit ook heeft. Er is niks dat je kunt doen om deze vorm van diabetes te voorkomen.
Hoe wordt de diagnose diabetes type 1 vastgesteld?
Diabetes type 1 kan plotseling ontstaan. Op basis van klachten kan de huisarts een vermoeden hebben dat het om diabetes gaat. Er wordt gekeken naar de bloedsuikerwaarden door bloed af te nemen en de hoeveelheid glucose te meten. De hoeveelheid glucose in het bloed is hoger dan normaal, zowel voor als na het eten. Ook wordt er gekeken of er specifieke antistoffen in het lichaam zijn die de alvleesklier aanvallen. De aanwezigheid hiervan wijst op diabetes type 1.
Wat is de behandeling voor diabetes type 1?
Mensen met diabetes type 1 moeten vaak hun bloedsuikerspiegel meten, bijvoorbeeld na het eten. Zo kun je bepalen of je (extra) insuline nodig hebt. Omdat het lichaam zelf geen insuline meer aanmaakt, moeten mensen met diabetes type 1 altijd insuline nemen. Dit kan door middel van een injectiepen voor een snelle eenmalige toediening wanneer dit nodig is. Of er wordt een insulinepomp gebruikt. Dit is een klein apparaatje dat constant een klein beetje insuline afgeeft in het lichaam.
Diabetes type 2
Diabetes type 2 is de meest voorkomende vorm van diabetes. Ongeveer 1,2 miljoen Nederlanders hebben deze vorm van diabetes. Diabetes type 2 ontstaat doordat het lichaam niet meer goed op insuline reageert, of minder insuline aanmaakt. Hierdoor wordt de bloedsuikerspiegel hoger. Diabetes type 2 kan ontstaan:
- Op oudere leeftijd
- Door overgewicht
- Door een ongezonde leefstijl
Wat zijn de oorzaken van diabetes type 2?
Een ongezonde leefstijl kan bijdragen aan het ontwikkelen van diabetes type 2. Maar ook op oudere leeftijd kan diabetes type 2 ontstaan. Door overgewicht, en dan voornamelijk het hebben van meer buikvet, kan het lichaam minder gevoelig maken voor insuline. Ongezonde voeding met veel koolhydraten en suikers zorgt voor een snelle stijging van de bloedsuikerspiegel. Maar ook te weinig beweging zorgt voor een hoge bloedsuikerspiegel, omdat het lichaam minder suiker hoeft te verbruiken. Een constant hoge bloedsuikerspiegel kan op er op lange termijn voor zorgen dat de alvleesklier overbelast raakt en minder insuline aanmaakt.
Hoe wordt de diagnose diabetes type 2 vastgesteld?
Bij een vermoeden van diabetes op basis van beschreven klachten wordt er een bloedtest gedaan om de hoeveelheid glucose te meten. Dit kan gemeten worden wanneer iemand (8 uur lang) nuchter is, of juist op een willekeurig moment. Om de diagnose te bevestigen wordt deze test herhaald op een andere dag.
Wat is de behandeling voor diabetes type 2?
De behandeling van diabetes type 2 is vooral gericht op het verbeteren van de leefstijl, bijvoorbeeld door gezond eten en lichaamsbeweging te stimuleren. Op deze manier wordt de bloedsuikerspiegel verlaagd en gestabiliseerd. Het heeft de voorkeur om gezonder te leven, zodat er geen medicijnen nodig zijn. Soms is er toch medicatie nodig. Zo zijn er medicijnen die het lichaam helpen beter te reageren op insuline, of medicijnen die de alvleesklier stimuleren om meer insuline aan te maken.
Ontdek onze onderzoeken naar medicijnen en behandelingen voor diabetes
CHDR doet regelmatig onderzoek naar diabetes om bij te dragen aan nieuwe medicijnen. Zo doen we onderzoek naar neuropathische pijn (zenuwpijn), dat vaak voorkomt bij mensen met diabetes. Hier vindt u meer informatie over dit onderzoek:
-
PatiëntenNEUROPATHISCHE PIJNEen onderzoek naar de effecten van een bestaand pijnstillend middel op chronische neuropathische pijn.
- Vanaf 18 jaar
- CHDR Leiden
- 5 onderzoeksdagen
- Geen terugkommomenten
- € 0
