Wat is de ziekte van Alzheimer?
De ziekte van Alzheimer is een aandoening aan de hersenen waarbij er bepaalde stoffen (het amyloïde eiwit) in de hersenen ophopen. De hersenen beschadigen hierdoor en kunnen steeds minder goed functioneren. Een patiënt met Alzheimer kan hierdoor:
- Vergeetachtig worden
- Problemen krijgen met spraak
- Problemen hebben met het idee van tijd en ruimte
- Problemen met het algemeen dagelijks functioneren.
Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. Ongeveer 60 tot 70% van de mensen met dementie heeft de ziekte van Alzheimer.
Wat is het verschil tussen Alzheimer en dementie?
Dementie en Alzheimer worden in de volksmond vaak door elkaar gehaald, maar zijn niet hetzelfde. Dementie is een verzamelnaam voor verschillende hersenziektes, waarvan Alzheimer er slechts één van is. Dementie is een naam voor een combinatie van symptomen die ontstaan doordat de hersenen steeds minder goed informatie kunnen verwerken. Alzheimer is de bekendste en meest voorkomende vorm van dementie. Ontdek meer over dementie op onze ‘dementie onderzoek’ pagina.
Wat zijn de symptomen van Alzheimer?
De ziekte van Alzheimer begint in de eerste (vroege) fase vaak met welbekende symptomen:
- Iemand is vergeetachtig
- Komt verward over
- Begrijpt nieuwe informatie minder goed
In de tweede fase valt het steeds meer op dat iemand ziek is. Hij of zij:
- Heeft hulp nodig bij dagelijkse handelingen
- Kan veranderen in gedrag of karakter
- Kan last krijgen van desoriëntatie van tijd en ruimte (niet meer weten waar hij/zij is, of welke dag of welk jaar het is).
In de laatste fase kan de patiënt niet meer zonder hulp:
- Er is veel geheugenverlies
- Iemand kan alledaagse voorwerpen of familieleden niet meer herkennen
- De patiënt is niet meer in staat om voor zichzelf te zorgen.
Wat is de oorzaak van de ziekte van Alzheimer?
Het is nog niet helemaal duidelijk wat de oorzaak is van de ziekte van Alzheimer. Alzheimer is niet erfelijk. Er wordt gedacht dat de ziekte ontstaat doordat een eiwit genaamd amyloïde ophoopt in de hersenen, en de hersenen hierdoor beschadigen. Dit is vooral te zien in een specifiek gebied in de hersenen: de hippocampus. Dit hersengebied is belangrijk voor het opslaan van nieuwe informatie maar ook voor het oriëntatie vermogen en het reguleren van gedrag. Als de hippocampus beschadigt door de opstapeling van schadelijk eiwit, ontstaan de kenmerkende symptomen van Alzheimer.
Hoe wordt de diagnose Alzheimer vastgesteld?
Omdat Alzheimer één van de velen vormen van dementie is, kan de diagnose lastig vast te stellen zijn. De huisarts kan verschillende tests doen, en zal ook vragen stellen aan iemand die de patiënt goed kent. Bij vermoeden van een vorm van dementie kan de huisarts de patiënt doorverwijzen naar een specialist, bijvoorbeeld een neuroloog of geriater. Daar kan aanvullend onderzoek gedaan worden, zoals een scan van de hersenen. Of een ruggenprik waarin onderzocht kan worden of het kenmerkende amyloïde eiwit aanwezig is in het hersenvocht.
Hersenscan (PET scan)
Bij een vermoeden van de ziekte van Alzheimer kan een amyloïde PET scan van de hersenen uitgevoerd worden. Bij zo’n scan wordt er een radioactieve stof toegediend die zich bindt aan de ophopingen van het amyloïde eiwit in de hersenen, waardoor deze in de scan oplichten. Zo kan met grotere zekerheid de diagnose Alzheimer vastgesteld worden.
Hoe kan de ziekte van Alzheimer behandeld worden?
De ziekte van Alzheimer is niet te genezen. Er zijn enkele medicijnen die de achteruitgang van het geheugen iets kunnen afremmen. Dit werkt het beste in een vroeg stadium van de ziekte. Overige medicijnen die gebruikt kunnen worden zijn bedoeld om andere symptomen te bestrijden waardoor het dagelijks leven verbeterd. Patiënten kunnen heel verschillend reageren op de behandeling. Het is daarom erg belangrijk om per individuele patiënt de juiste zorg te kiezen zodat diegene zo lang mogelijk in zijn of haar eigen omgeving kan functioneren. Ook het betrekken van de mantelzorger hierbij is erg belangrijk.
Onze onderzoeken naar nieuwe medicijnen tegen Alzheimer
Het CHDR doet regelmatig onderzoek naar de ziekte van Alzheimer. We doen onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen voor de behandeling van Alzheimer. Daarnaast ontwikkelen we ook methoden om beter onderzoek te kunnen doen naar Alzheimer. Bijvoorbeeld om effecten van nieuwe geneesmiddelen te onderzoeken in mensen zónder Alzheimer, zodat de patiënt zelf niet belast hoeft te worden. Hieronder vindt u onze lopende onderzoeken. Is er momenteel geen lopend onderzoek of wilt u op de hoogte gehouden worden over onze nieuwe onderzoeken? Meld u zich dan geheel vrijblijvend aan via het aanmeldformulier.
